مقاله تعهد و وجدان کاری در مدیریت اسلامی

معرفی مقاله تحقیقاتی بررسی تعهد و وجدان کاری در مدیریت اسلامی

بخشهایی از متن مقاله

این مقاله در ابتدا به این مطلب می پردازد که چرا مقوله های وجدان کار و انضباط اجتماعی بسیار کم و جزئی در مطالعات و نوشته های سازمانی آمده است. این تحقیق ضمن شناخت این دو مقوله یک طرح نظری برای شناخت، پژوهش و تجزیه و تحلیل علل و عوامل به وجود آورنده و مؤثر بر آنها ارائه می دهد. محقق، وجدان کاری در سازمان را یک پدیده عقیدتی می داند که در عمق ذهنیت افراد سازمانی نفوذ کرده و با آثار مثبت، مفید و اثربخشی از قبیل: تعهد کاری، درست کاری، وقت شناسی، کیفیت کار و... در متن فرهنگ سازمانی جلوه گر و نمایان می شود. برمبنای مطالب این مقاله هر نوع بررسی و تحقیق در ماهیت، ریشه های آثار عوامل و متغیرهای وجدان کاری در سازمان یک مدل سه بعدی را در بر می گیرد که در یک بعد آن علل و عوامل ساختاری، در بعد دیگر علل و عوامل رفتاری و در بعد سوم علل و عوامل زمینه ای روی پژوهش قرار گرفته و مشخص می شوند.

وجدان کاری

با استفاده از تعریف کار و وجدان می توان وجدان کاری را گرایش درونی تعریف کرد که به مدد آن انسان گرایش به انجام کار بیشتر و بهتر پیدا می کند و ارضاء روحی و مادی می شود.

نیرویی که عمدتاً در سازمان موضوعیت می یابد یعنی جایی در آن کار به صورت فردی یا گروهی انجام و کالا یا خدمتی به دیگران عرضه می شود، در صورت فقدان یا ضعف چنین حالتی، بیکاری، کم کاری، نظارت خواهی، مسئولیت گریزی، سیاه کاری، رخوت، تنبلی، فساد، کلاهبرداری، تقلب و تزویر، فقر و بدبختی گریبانگیر جامعه خواهد شد و خصایص نامطلوب سیاسی حکم فرما می گردد.

وجدان کار به احساس مسئولیت، تعهد و تقید فرد نسبت به وظایف و مسئولیت های محول گفته می شود و به عبارت دیگر مکانیزم خود کنترلی در انجام امور است که به واسطه آن افراد بدون نظارت مستقیم و غیرمستقیم از بیرون، کار خود را از نظر کمی و کیفی به طور تمام و کمال انجام می دهند.

وجدان کار از نظر جامعه شناسی عبارت است از: میزان پایبندی کارکنان به رعایت هنجارهای نقش آن شغل یا کار است.

وجدان کاری در قرآن

برای رسیدن به وجدان کاری در جامعه، اصلی ترین راه کار و محوری ترین شیوه تقویت، معاد باوری و ایجاد بینش الهی بازگشت اعمال به انسان و احیاء احساس مسئولیت انسان در مقابل خدا می باشد و این همان راهی است که انبیاء الهی به آن دعوت کرده اند و با همین روش موفق به ایجاد تحول عظیم در مردم شده اند. بینش که نوعی آگاهی عمیق و گسترده است و در قرآن با عنوان بصیرت آماده است (قدجائکم بصائر من ربکم فمن ابصر فی فلنفسه ... انعام/ 104) تلقی و برداشت انسان را از امور مختلف، متفاوت گردانده و ارزیابی او را به گونه ای دگرگون می سازد که او را آماده به ظهور رساندن رفتارها و اعمال و کارهایش به شکل متناسب با بینش فاعل آن می سازد. مثلاً در بینشی که بر اساس آن، نظام هستی نظام شاهد و مشهود است و هیچ چیزی از منظر و سمع الهی غیب نیست و او شاهد بر همه گسترده هستی است و ملائکه نیز در صحنه اعمال انسان حضور دارند و همه چیز حتی جوارح انسان و سنگ و خاک نیز شهیدند و روزی این شهادت را باز خواهند گفت (یومئذ تحدث اخبارها، زلزال / 5) و خدا محیط بر همه چیز است و احاطه الهی از نوامیس هستی محسوب می شود (ولله من ورائهم محیط)، کار و عمل انسان شکل و کیفیتی دیگر به خود می گیرد و حقیقت وجدان کار تحقق می یابد. ...

فهرست مطالب مقاله

تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر وجدان کاری و انضباط اجتماعی

اهمیت کار

مفهوم کار

تعاریف وجدان

تقسیم بندی و معانی اصطلاحی وجدان

وجدان کاری

وجدان کاری در قرآن

پاره ای از موارد استعمال وجد در قرآن کریم

وجدان کاری در کلام رهبر

اخلاقیات

اخلاق کار

اخلاق در غرب

اخلاق کار در ژاپن

عوامل روانی در وجدان کاری

نقش وجدان کاری در توسعه پایدار

وجدان کار و بهره وری

تعهد و وجدان کاری

عدم بروز وجدان کاری به صورت یک مسئله و مشکل فراگیر سازمانی

دیدگاه دانشمندان علم مدیریت و رفتار

وجدان از دیدگاه اندیشمندان اسلامی

ضمانت اجرایی احکام وجدانی

منابع